بسم الله الرحمن الرحیم
1- آزمایش: أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یتْرَکُوا أَنْ یقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا یفْتَنُونَ (العنکبوت/2)
« آیا مردم گمان کرده اند به صرف اینکه بگویند ایمان آورده ایم رها می شوند و آزمایش نمی شوند؟!»
در مسأله آزمایش هم فشار و هم تبیین خالص از ناخالص است.
خوش بود گر محک تجربه آید به میــــان
تا سیه روی شود آنکه در او غش باشد
2- شرک و بت پرستی: وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَیکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِمَا یعْمَلُونَ بَصِیرٌ (الأنفال/39)
«و با آنان کارزار نید تا دیگر فتنه ای نباشد، و دین همه اش برای خدا شود، حال اگر دست برداشتند خداوند به آنچه می کنند بینا است»
مراد از فتنه در اینجا شرک است. روشن است که سختی ها و عقب ماندگی موجود در شرک از هر سختی بدتر است.
فتنه و راه نجات از آن از دیدگاه امیرالمومنین علی علیه السلام ص 14-13